دلبندانه مرجع روانشناسی و قصه های کودکانه
گاهی اوقات سرگرم‌کردن کودکان به یک چالش جدی برای والدین یا معلمان تبدیل می‌شود. از طرفی انتخاب بازی برای کودکان بسیار مهم است و نباید با آن سهل‌انگارانه برخورد کرد؛ زیرا بدون شک کیفیت انجام بازی‌ها و نحوه برگزاری آن‌ها اگر هدفمند باشد در زندگی کودکان تاثیرات مثبت و قابل ملاحظه‌ای خواهد داشت.
اگر بگوییم بازی برای کودکان پیش‌دبستانی لازم و ضروری است اشتباه نکرده‌ایم. کودکان در این سنین به‌شدت مستعد یادگیری از محیط اطراف خودشان هستند و این وظیفه ماست که با پیشنهاد و انجام بازی‌های خوب و هدف‌دار، در کنار ایجاد سرگرمی، تلاش کنیم مفاهیم مورد نیاز برای رشد اجتماعی و ذهنی کودکان را به آن‌ها آموزش دهیم.
در ادامه شما را با ۱۰ بازی هیجان‌انگیز و مفید برای کودکان پیش‌دبستانی آشنا می‌کنیم و به اختصار درباره نحوه انجام آن‌ها توضیحاتی را به شما ارائه می‌نماییم. این بازی‌ها می‌توانند به‌صورت گروهی یا انفرادی انجام شوند. هر چند همیشه به این نکته اشاره کرده‌ایم که کودکان وقتی به صورت گروهی بازی می‌کنند با ایجاد ارتباط با دیگران و همکاری با آن‌ها مهارت‌های بیشتری را یاد می‌گیرند.
۱.صندلی‌بازی به روش جدید یک بازی هیجان‌انگیز برای کودکان پیش‌دبستانی
در صندلی‌بازی مرسوم بچه‌ها باید دور صندلی‌هایی که تعدادشان یکی از تعداد بچه‌ها کمتر است بچرخند و هرکسی که نتواند یک صندلی برای نشستن پیدا کند از بازی خارج می‌شود. بچه‌ها در این حالت ممکن است همدیگر را هل دهند تا خودشان بتوانند بر روی صندلی بنشینند، اما در شیوه جدید این بازی که مورد تایید روانشناسان است بازی به شکل دیگری انجام می‌شود.
مثلاً اگر ده بچه در بازی حضور داشته باشند تعداد نه صندلی در کنار یکدیگر قرار داده می‌شوند و از بچه‌ها خواسته می‌شود همه با هم روی آن نه صندلی بنشینند. اگر کسی نتواند روی صندلی بنشیند همه می‌بازند. در مرحله بعد تعداد صندلی‌ها هشت عدد می‌شود و بازی به همین صورت ادامه پیدا می‌کند. صندلی‌بازی اگر به این روش انجام گیرد یک بازی مناسب برای آموزش همدلی به کودکان نیز به شمار می‌رود.
۲.بازی چتر نجات برای کودکان پیش‌دبستانی
در این بازی بچههای پیش دبستانی دور یک دایره می‌ایستند و یک پارچه بزرگ را روی هوا نگه می‌دارند. یک نفر یک توپ روی پارچه می‌اندازد و بچه‌ها آن را با کمک پارچه به بالا و پایین می‌اندازند. همه باید تلاش کنند که هماهنگ حرکت کنند تا توپ به پایین پارچه سقوط نکند. در مراحل بعدی می‌توانید همزمان از چند توپ استفاده کنید تا بچه‌ها با چالش بیشتر مواجه شوند. انجام این بازی مناسب کودکان پیش دبستانی است و به تقویت هماهنگی بین چشم و عضلات آن‌ها کمک شایان توجهی می‌کند. علاوه بر این با انجام این بازی بچه‌ها اهمیت کار تیمی و همکاری را یاد خواهند گرفت. آن‌ها می‌آموزند که برای موفقیت خود باید به دیگران کمک کنند تا آن‌ها نیز کیفیت کارشان را بالا ببرند.
۳.بازی نبین و بگو مناسب برای کودکان ۶ ساله
برای انجام این بازی مناسب کودکان ۶ ساله، یک کیسه پارچه‌ای نسبتاً بزرگ انتخاب کنید و درون آن چند وسیله مختلف بریزید. مثلاً توپ، عروسک، کلید، شانه، خط‌کش و… . سپس از بچه‌ها بخواهید بدون اینکه درون کیسه را نگاه کنند با دست اشیاء داخل کیسه را لمس کنند. بعد از این که در یک زمان مشخص، وسایل را لمس کردند از آن‌ها بخواهید هر تعداد وسیله که با لمس‌کردن شناسایی کرده‌اند را نام ببرند. برنده بازی کسی است که تعداد بیشتری از وسایل داخل کیسه را شناسایی کرده باشد. کودکان پیش دبستانی در این بازی باید بدون استفاده از چشم‌هایشان، حس لامسه خود را به کلمات متصل کنند. این بازی برای تقویت حس لامسه و افزایش تمرکز کودکان بسیار مفید است.
۴.سر پایین دست بالا یک بازی جالب برای کودکان شش ساله
این بازی نیاز به ۱۴ بازیکن دارد و برای انجام در پیش دبستانی و مهدکودک بسیار مناسب است. البته اگر تعداد بچه‌ها کمتر از چهارده نفر باشد هم می‌توان آن را بازی کرد. در این بازی هفت نفر از بچه‌ها به یک گوشه از کلاس می‌روند و هفت نفر دیگر سرهایشان را روی میز می‌گذارند و دستانشان را بالا می‌گیرند. بچه‌هایی که گوشه کلاس بودند هر کدام دست یکی از کسانی که سرشان پایین است را لمس می‌کنند. بعد با اشاره مربی کودکان بلند می‌شوند و هر نفر سعی می‌کند بفهمد چه کسی دست او را لمس کرده است. هر کسی که درست حدس بزند جایش را با فردی که دست او را لمس کرده است عوض می‌کند.
این بازی کمک زیادی به برقراری ارتباط کودکان پیش دبستانی خواهد کرد. درواقع به وسیله این بازی مهارت اجتماعی کودکان پیش دبستانی توسعه پیدا می‌کند و نام همکلاسی‌هایشان را نیز یاد می‌گیرند. این بازی برای تقویت هوش اجتماعی کودکان هم مناسب است. بازی‌های متنوع و زیادی برای تقویت انواع هوش کودکان وجود دارد که در مقاله «بازی برای تقویت هوش کودکان» به بهترین موارد آن اشاره شده است.
۵.بازی چراغ سبز چراغ سبز برای کودکان پیش‌دبستانی
این بازی به این صورت انجام می‌شود که یک از بچه‌ها یک سمت زمین می‌ایستد به طوری که بچههای دیگر را نبیند. سپس با اعلام چراغ سبز بچههای دیگر می‌توانند به سمت او حرکت کنند. ولی وقتی او اعلام کرد که چراغ قرمز است همگی باید بدون حرکت در جای خود ثابت بمانند. هر کسی در حین چراغ قرمز حرکت کند از بازی خارج می‌شود.
این بازی برای آموزش صبر به کودکان پیش دبستانی نیز بسیار مفید است. بچه‌ها همان‌طور که به خط پایان نزدیک‌تر می‌شوند یاد می‌گیرند چگونه منتظر لحظه مناسب برای حرکت به سمت خط پایان باشند.
۶.بازی شیرهای خوابالو و کودکان پیش‌دبستانی
یکی از مهارت‌هایی که در کودکان پیش دبستانی به شدت نیاز به تمرین و یادگیری دارد مهارت تمرکز کردن است. شیرهای خوابالو یک بازی سرگرم‌کننده برای کودکان پیش‌دبستانی است که برای یادگیری این مهارت مهم زندگی گزینه خیلی مناسبی به شمار می‌آید. در این بازی همه بچه‌ها وانمود می‌کنند که خواب هستند. سپس یک نفر در میان آن‌ها راه می‌رود و بدون اینکه به کسی دست بزند با حرف‌های طنز‌آمیز و شوخی‌های کلامی آن‌ها را وادار می‌کند تکان بخورند یا بخندند. آخرین کودکی که هنوز در حال خوابیدن باشد برنده بازی است. در ابتدا ممکن است این بازی برای کودکان پیش‌دبستانی سخت باشد، چون آن‌ها بلد نیستند یک جا ثابت بمانند و باید تلاش کنند روی تکان نخوردن عضلاتشان تمرکز کنند.
۷.کودکان پیش‌دبستانی و بازی بیست سوالی
بازی بیست سوالی برای فکرکردن و معاشرت کودکان پیش دبستانی و شش ساله با یکدیگر عالی است. این بازی باعث می‌شود بچه‌هاس پیش دبستانی با هم صحبت کنند و مهارت‌های اجتماعی را در خودشان پرورش دهند. آن‌ها باید به سوالات دیگران گوش کنند و با توجه به سوالات آن‌ها سوال مناسب بپرسند تا به جواب برسند. بازی‌های مانند بیست سوالی برای تقویت مهارت‌های ارتباطی مخصوصاً در سنین پیش‌دبستانی بهترین و مناسب‌ترین گزینه هستند. در همین ارتباط می‌توانید مقاله «بازی برای تقویت مهارت‌های ارتباطی کودکان» را مطالعه کنید.
۸.طناب‌بازی یک بازی گروهی برای کودکان شش ساله
طناب‌بازی یکی از بازی‌های سرگرم‌کننده برای کودکان پیش‌دبستانی است که بهتر است در فضای باز انجام شود. یک طناب بلند پیدا کنید و از دو کودک بخواهید دو طرف آن را بگیرند و طناب را بچرخانند. کودکان می‌توانند وقتی طناب در حال چرخیدن است به داخل آن بپرند یا اگر سنشان کم است وقتی طناب ثابت است این طرف و آن طرف طناب بپرند و آماده شوند. از بچه‌ها بخواهید تعداد پرش‌های خودشان را بشمارند. طناب‌زدن مهارت‌های فیزیکی مانند تعادل، قدرت بدنی و هماهنگی را در کودکان توسعه دهد.
۹.بازی توپ داغ یک بازی مناسب برای کودکان پیش‌دبستانی
برای انجام این بازی هم بهتر است مکانی خارج از فضای خانه را در نظر بگیرید. بچه‌ها را به‌صورت یک دایره بزرگ کنار هم قرار دهید و یک توپ بادی را به نفر اول بدهید و بگویید فرض کند که یک توپ داغ را در دستش گرفته است و فقط پنج ثانیه فرصت دارد تا آن را برای یک نفر دیگر پرتاب کند. می‌توانید با توجه به توانمندی کودکان تغییراتی در بازی ایجاد کنید. مثلاً از آن‌ها بخواهید برای تقویت دوستی و اتحاد در گروه، نام شخصی که توپ به سمت او پرتاب می‌شود را صدا کنند.
این بازی برای افزایش قدرت بدنی و تعادل کودکان ۶ ساله بسیار مفید است. کودکان باید در این بازی ، خیلی زود تصمیم بگیرند و تصمیمشان را عملی کنند. در حقیقت در این بازی مهارت حل مسئله کودکان هم به چالش کشیده می‌شود. برای افزایش مهارت حل مسئله در کودکان می‌توانید مقاله بازی برای افزایش مهارت حل مسئله در کودکان را مطالعه کنید.
۱۰. بازی‌های موبایلی مخصوص کودکان پیش‌دبستانی
بازی‌های موبایلی یکی از سرگرمی‌های مدرن کودکان پیش‌دبستانی است؛ اما باید دقت کنیم که هر بازی برای هر سنی مناسب نیست. اپلیکیشن همبازی زیر نظر روانشناسان کودک و با در نظر گرفتن رده‌بندی سنی کودکان منتشر شده است. این اپلیکیشن توانسته است رتبه اول جشنواره وب و موبایل را از آن خود کند و استانداردهای لازم برای یک اپلیکیشن مناسب برای کودکان را به دست آورد. بازی‌های این اپلیکیشن در کنار ایجاد سرگرمی مهارت‌های مختلفی را به کودکان پیش دبستانی آموزش می‌دهند.
بازی برای کودکان پیش‌دبستانی یک نیاز است؛ آن را جدی بگیرید
کودکان بازی می‌کنند تا یاد بگیرند، بازی می‌کنند تا رشد کنند، بازی می‌کنند تا روابط اجتماعی را تمرین کنند و خودشان را بروز دهند. به بازی فقط به چشم یک سرگرمی ساده و زمانی برای آسایش خودتان نگاه نکنید. این بازی ها حتی می‌توانند در استعدادیابی کودکان مفید واقع شوند.اجازه دهید کودکان پیش دبستانی در زمان بازی خودشان باشند و آزادانه حرف بزنند، حرکت کنند و تصمیم بگیرند. شما با این کار در حال ساختن پایه‌های شخصیت آن‌ها هستید. سعی کنید در حد امکان در بازی کودکان پیش دبستانی مشارکت فعال داشته باشید. البته این بدان معنا نیست که در بازی آن‌ها دخالت کنید. در حقیقت حضور شما باعث ایجاد احساس خوشایند و امنیت در کودکان می‌شود. در حین مشارکت ممکن است بتوانید به بعضی از فعالیت‌ها جهت بدهید و در راستای اهدافی که مد نظرتان است نکاتی را وارد بازی‌ها کنید.
دراین مقاله بازی‌های مناسب برای کودکان پیش دبستانی را مرور کردیم. شما تجربه انجام کدام یک از این بازی‌ها را داشته اید؟ کدام بازی را با کودکان پیش‌دبستانی انجام داده‌اید؟
